\r\n![\"\"](\"https://brskhabar.ir/wp-content/uploads/2022/01/صادرات-محصولات-کشاورزی.jpg\")
\r\n\r\n\r\nبه گزارش بورس‌خبر، در خبرها آمد که در یک ماه گذشته روسیه فلفل‌دلمه‌ای ایران را پس فرستاد، ازبکستان سیب‌زمینی را، کشورهای حاشیه خلیج فارس هندوانه را و به‌تازگی نیز هند حاضر به پذیرش کیوی ایران نشد. این پس‌‌زدن میوه و محصولات کشاورزی تولید ایران، نگرانی جامعه و افکار عمومی را هم به همراه داشته و مردم نگران هستند که مبادا تمام محصولات کشاورزی میزان سلامت لازم را نداشته باشند.\r\n\r\n \r\n
ماجرای اصلی چیست؟
\r\nدر این باره حرف و حدیث‌های زیادی مطرح شد اما رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران به میزان استفاده از سم در تولید این محصولات اشاره کرد. کاوه زرگران در‌این‌باره گفته بود: «در کشور ما محصولات کشاورزی بدون آنکه از نظر میزان آلایندگی مورد آزمایش قرار بگیرند، به بازار عرضه می‌شوند. بنابراین زمانی که محصولی مرجوع می‌شود، در‌می‌یابیم که در استفاده از کود یا آفتکشها زیاده‌روی شده و همین مسئله سبب می‌شود این کالاها از مقاصد صادراتی عودت داده شود. البته محصولات صادراتی به روسیه از اقصی نقاط جهان با این مسئله مواجه هستند؛ به این دلیل که این محصولات به‌شدت کنترل شده و قوانین سخت‌گیرانه‌ای بر آنها اعمال می‌شود».\r\n\r\n \r\n\r\nعلاوه بر این کارشناسان دیگر هم نظری مشابه صحبت‌ها و دیدگاه‌های زرگران را مطرح کردند و درباره شیوه و میزان استفاده از آفتکشها هشدار دادند . البته که کار به همین جا ختم نشد و به مجلس هم کشیده شد و یکی از نمایندگان خواستار این شد که درباره برگشت محصولات کشاورزی کشور تحقیق و تفحص شود. اما این سمها از کجا آمدند و به‌طور کلی در سال چقدر سم و آفت‌کش وارد ایران می‌شود؟\r\n\r\n\r\n \r\nسوژه جدید سیب‌زمینی‌های برگشت خورده
\r\nدیروز هم مجید محمدنژاد، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان در ارتباط با برگشت خوردن محموله سیب زمینی ایران از ترکمنستان گفت: «برگشت خوردن سیب زمینی‌‌های صادراتی ایران از ترکمنستان کذب محض است. اصلا ما به ترکمنستان سیب‌زمینی صادر نمی‌کنیم.»\r\n\r\nاما محمدرحیم نیازی عضو هیات‌مدیره انجمن ملی سیب‌زمینی کشور دیدگاه متفاوتی را در این باره مطرح کرد وی گفت: «در سال جاری چند محموله کشاورزی از جمله فلفل دلمه‌‌ای از روسیه، کیوی از هند و امارات متحده عربی، سیب زمینی از ازبکستان و ترکمنستان مرجوع شد.» وی با اشاره به دلایل مرجوع شدن محموله‌های کشاورزی خاطرنشان کرد: «برخی از سموم استفاده شده از سوی کشاورزان در کشور از سوی کشورهای مقصد تعریف نشده است و همین مساله درنهایت مشکل‌‌ساز می‌شود. علاوه بر این برخی کشورهایی که سموم از آنها خریداری می‌شود استانداردهای لازم را ندارند و در تولید و کیفیت آنها تقلب صورت می‌گیرد؛ این مساله در سمومی که از چین وارد می‌شود بارها مشاهده شده است و سموم این کشور از کیفیت لازم برخوردار نیست. بسیاری از تجار ایرانی سموم مورد نیاز کشور را از چین خریداری می‌کنند. البته این احتمال وجود دارد که تاجر برای اینکه سود بیشتری عایدش شود سموم با درجه کیفی پایین را خریداری می‌کند.»\r\n\r\n \r\nآثار منفی برگشت محصولات کشاورزی بر بازارهای هدف
\r\n\r\n\r\nمروری کوتاه بر آمار گمرک ایران نشان میدهد در همین ایام در سال قبل، صادرات محصولات کشاورزی ۲۵.۹ درصد نسبت به ۱۰ماهه سال ۱۳۹۸ افزایش داشت و به بیش از هفت میلیون تن به ارزش ۴.۹ میلیارد دلار رسیده بود که خود یک رکورد به شمار می‌رفت و این روند رو به رشد ادامه داشت. همچنین در آخرین آمارها، در چهار ماه اول امسال، بیش از ۲.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی با ارزش بیش از ۱.۷ میلیارد دلار صادر شده بود که رشد ۹درصدی داشته است. با‌این‌حال، در دو ماه اخیر برگشت محصولات کشاورزی ابعاد نگران‌کننده‌ای با خود به همراه داشته که از‌جمله آن تحت تأثیر قرار‌دادن بازارهای هدف محصولات کشاورزی است.\r\n\r\nچند وقت پیش نماینده و رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و محیط زیست گفت: «حدود سه ماه قبل روسیه به دولت ایران اعلام کرد دو نوع سم نباید در محصولات کشاورزی باشد، اگر این مساله رعایت نشود، محصولات را خریداری نخواهد کرد.\r\n\r\n
\r\n \r\nسمهای مصرف شده در گروه سمهای معمولی‌اند
\r\n\r\n\r\nکشاورزان و تولیدکنندگانی که محصولات آنها در پروسه صادرات دچار مشکل شده و بازگشت داده شده‌اند می‌گویند: سمهای مورد استفاده برای محصولات یاد شده ، در گروه سمهای معمولی هستند و خطرناک محسوب نمی‌شوند، اما روسیه خرید محصولاتمان را به دلیل وجود این دو نوع سم متوقف کرد. به دنبال کشور جایگزین هستیم که عدم استفاده از این سمها را در دستورکارش نداشته باشد.» اما در همین حال برخی نیز نگران وجود همین مواد خوراکی در بازارهای داخلی هستند. شاید به همین دلیل باشد که اخیرا، پیرو پیشنهاد وزیر جهادکشاورزی و رئیس جدید سازمان حفظ نباتات برای مشارکت بخش خصوصی، انجمن واردکنندگان سم و کود ایران یک کارگروه تخصصی برای آفتکشها و یک کارگروه تخصصی برای کودها در عالی‌‌ترین سطح ممکن تشکیل داده است.\r\n\r\n
\r\nگمرک: مسئول نظارت بر کالاها جهادکشاورزی است\r\n\r\n\r\nگمرک ایران این موضوع را مطرح کرد: اینکه سالانه مصرف سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی چقدر و نحوه نظارت بر مصرف آن چگونه است، باید وزارت جهاد کشاورزی پاسخ دهد، ولی بررسی آمار تجارت خارجی نشان میدهد از ابتدای امسال تا ۲۰ آذرماه، میزان واردات کالاهای اساسی ۲۱.۸ میلیون تن به ارزش ۱۳.۳ میلیارد دلار در ۲۵ گروه کالایی بوده است که سهم سموم و کودهای شیمیایی از آن در مجموع به بیش از ۱۷۰ میلیون دلار می‌رسد؛ این اقلام با ارز نیمایی وارد ایران می‌شود. در دوره مورد بررسی، ۱۵۰ هزار تن کود شیمیایی به ارزش حدود ۱۰۴.۷ میلیون دلار وارد شده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، ۲۸ درصد از نظر وزنی و ۱۴ درصد ارزش کاهش دارد که دلیل این کاهش مشخص نیست. در حدود ۹ماهه سال قبل ۲۰۶.۶ هزار تن به ارزش ۱۲۱.۳ میلیون دلار کود شیمیایی از گمرک ترخیص شده بود. اما بر‌خلاف کودهای شیمیایی که واردات آن کاهش داشته، سموم تکنیکال شیمیایی با افزایش همراه بوده و ۷.۷ هزار تن به ارزش ۶۸.۴ میلیون تن واردات داشته است؛ در‌حالی‌که از ابتدا تا ۲۰ آذرماه سال گذشته، واردات این کالا ۵.۲ هزار تن به ارزش ۵۵.۵ میلیون دلار ثبت شده بود. بر این اساس، واردات سموم تکنیکال شیمیایی در سال جاری ۴۷ درصد از نظر وزنی و ۲۳ درصد ارزش رشد داشته است. این آمار بیانگر کودها و سمومی است که در سال جاری از گمرک ترخیص شده و مشخص نیست در حال حاضر چه میزان از این اقلام در انبارهای گمرک موجود است. به‌هر‌حال اگر بخشی از مشکل برگشت صادرات محصولات کشاورزی ایران به سموم و کودهای مصرفی و میزان آن بر‌گردد، به‌طور حتم در کنار سموم تولید داخل، اقلام وارداتی حائز اهمیت خواهد بود و جای بررسی و البته پاسخ‌گویی از سوی مسئولان مربوطه خواهد داشت که از زمان تهیه آن تا رسیدن به ایران، ترخیص و مصرف چه استانداردها و فرایندی را طی می‌کند؛ این در حالی است که تبعات آن می‌تواند محصولات مصرفی داخل را نیز درگیر کند.\r\n\r\n
\r\nتکلیف محصولات برگشت خورده چه می‌شود؟
\r\nو اما درباره تکلیف محصولاتی که به دلیل غیراستاندارد بودن کودهای شیمیایی بازگشت خورده‌اند چه می‌شود. رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد در این باره می‌گوید: وقتی میوه یا صیفی‌جات از لب مرز به کشور مقصد برگشت می‌خورد معمولا این محصولات کشاورزی در داخل کشور مصرف می‌شوند.\r\n\r\nحیدر ساکن برجی توضیح داد: این به معنای آن نیست چون محصولات کشاورزی صادراتی بودند کشاورز از یک سموم خاص برای برخی از میوه‌ها استفاده کرده باشد و تنها چند محموله مشکل داشته باشد. بلکه غیر استاندارد بودن در کل محصولات کشاورزی تولید شده، وجود دارد.